ประวัติหมอลำ หมอลำ ทำไมถึงเรียกหมอ

 #หมอลำ ทำไมถึงเรียกหมอ

หมอลำเกิดจากศาสนาผี เพื่อสื่อสารกับแถน ผีฟ้า และเข้าทรง เพื่อรักษาคนป่วย เพื่อสู่ขวัญ เรียกขวัญมาอยู่กับตัวคนป่วย หรือเรียกว่าหมอขวัญก็ได้

เพราะสมัยก่อนการแพทย์ยังไม่พัฒนา เมื่อมีคนป่วยก็คิดเสียว่าคนคนนี้ขวัญหายกันหมด จึงหาหมอลำมาเรียกขวัญ โดยใช้หมอแคนในการสื่อสารกับแถน เพราะแถน ผีฟ้าฟังภาษาคนไม่รู้เรื่อง จึงใช้หมอแคนเป็นล่ามในการสื่อสารกับแถน

เมื่อก่อนจะเรียกหมอลำเมื่อมีคนป่วย หรือมีคนตาย

ตายแล้วทำไมต้องเรียกขวัญ ก็หวังลึกๆว่าคนตายจะฟื้น หวังว่าขวัญของคนตายจะกลับคืนสู่ร่าง ขวัญไปหลงป่าไหนก็ไม่รู้ ต้องร้องลำทำเพลง เพื่อให้ขวัญได้ยินแล้วกลับคืนร่าง แต่ไม่มีค่อยมีใครฟื้นนะ การร้องลำทำเพลงนี้เรียกว่างันเฮือนดี หลังๆเรียกย่อว่า งัน เพื่อเรียกขวัญ

หลังๆมีการเรียกขวัญกันเกือบทุกงาน เช่นงานบวช ก็ทำขวัญนาค งานแต่งก็ทำขวัญบ่าวสาว

//ลำเดินดง คือการจะส่งขวัญคนตายขึ้นไปอยู่กับแถน เพื่อคอยปกปักรักษาคนอยู่ หลังจากรู้ว่าคนนั้นไม่ฟื้นขึ้นมาแล้ว เพราะขวัญมันไปเองไม่ได้ ต้องทำพิธีส่ง ให้หมอลำกับหมอแคนช่วยขับ ผีขวัญจะสั่งเสียว่ากูไปละเด้อ ผ่านบ้านใครก็จะสั่งเสียว่ากูไปละเด้อ กูไปละเด้อ นี่ละเรียกว่าลำเดินดง

----

cr. การบรรยายพิเศษเรื่อง “หมอแคนหมอลำ ต้นทางสร้างสรรค์วรรณกรรมนานาชาติพันธุ์”

โดย อาจารย์สุจิตต์ วงษ์เทศ

นักเขียนประจำในเครือมติชน ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี

ในการประชุมสัมมนาวิชาการเรื่อง “แคน” มนต์เสน่ห์ศิลปวัฒนธรรมอีสานอีสาน-ลาว เมื่อวันที่ ๑๓ กันยายน ๒๕๖๑ ณ โรงแรมราชาวดี รีสอร์ท แอนด์ โฮเทล จังหวัดขอนแก่น